ROSA DI DICEMBRE ♣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΗ

TAXIARHIS, CHALCIDICA ♣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ, ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

NINFEA CAERULEA ♣ ΓΑΛΑΖΙΟ ΝΟΥΦΑΡΟ

Απο τον υπεροχο κηπο της βιλλας Palazzo Borromeo, που βρισκεται επανω στο νησακι της Isola Bella, μεσα στην μαγευτικη λιμνη Lago Maggiore.

GARDENIA ♣ ΓΑΡΔΕΝΙΑ

PEPERONCINO ♣ ΚΑΥΤΕΡΑ ΠΙΠΕΡΑΚΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

MENTA PIPERITA

ΠΑΙΩΝΙΑ ♣♣ PAEONIA SELVATICA

RICORDI D'ESTATE ♣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

MELOGRANO ♣ ΡΟΔΙ

FIUME VOIDOMATIS ♣ ΠΟΤΑΜΟΣ ΒΟΪΔΟΜΑΤΗΣ, ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ

ECHEVERIA, FIORE ♣ ΤΟ ΑΝΘΟΣ ΤΗΣ ΕΧΕΒΕΡΙΑΣ

Η ΠΡΟΠΟΛΙΣ ♣♣ LA PROPOLI

 

Η ΠΡΟΠΟΛΙΣ

Ιστορικα στοιχεια

Η λεξη προπολις, πρερχεται από το προ+πολις, δηλαδη, αυτό που βρισκεται μπροστα από την πολη. Ο ορος χρησιμοποιηθηκε για πρωτη φορα από τον Αριστοτελη στο εργο του "Περί ζώων ιστορίας", καθως παρατηρησε ότι την χρησιμοποιουσαν οι μελισσες, για να σφραγισουν τις κυψελες τους.

Από εδώ μπορουμε να συμπερανουμε, ότι οι ιδιοτητες της προπολης και η χρηση της στην παραδοσιακη λαϊκη ιατρικη, είναι διαδεδομενα από την αρχαιοτητα. Πολλοι λαοι, την χρησιμοποιησαν σαν φυσικο φαρμακο, εναντια σε μια σειρα από ασθενειες. Οι αιγυπτιοι ιερεις, την χρησιμοποιουσαν στη ταριχευση των φαραω, γνωριζοντας καλα και εκμεταλλευομενοι τις αριστες ιδιοτητες της ως συντηρητικο. Ο Πλινιος ο Πρεσβυτερος, στο εργο του «Naturalis Historia», αναφερεται εκτενως στις ιδιοτητες της προπολης. Οι ρωμαιοι στρατιωτες, την χρησιμοποιουσαν για να απολυμαινουν τις πληγες κατά τις μαχες. Ο Γαληνος, την αναφερει στις ιατρικες του μελετες, συνιστωντας την χρηση της για την περιποιηση των τραυματων από τα εχθρικα βελη, και την επισημαινει ως ένα αριστο φυσικο φαρμακο, κατά των μολυνσεων και του πυρετου. Ο περσης γιατρος Αβικεννας, περιγραφει τις ιδιοτητες της, στο εργο του «Κανονας της ιατρικης επιστημης». Στον πολιτισμο των Ινκας, χρησιμοποιουσαν την προπολη, στις εμπυρετες λοιμωξεις, πριν από το 1600. Κατά την διαρκεια του μεσαιωνα, την χρησιμοποιουσαν για να περιποιηθουν τον αφαλο των νεογεννητων, ως φαρμακο σε ενοχλησεις του λαιμου και σαν επουλωτικο. Σε συγραματα της ρωσικης ιατρικης του 12^ου αιωνα, υπαρχουν πολυαριθμες υποδειξεις για την χρηση της προπολης, ως εξαιρετικο φαρμακο για παθησεις του λαιμου, των δοντιων, ως επουλωτικο και για την περιποιηση των πληγων. Στην Γεωργια, η χρηση της προπολης σε καθημερινη βαση ηταν παντα πολύ διαδεδομενη, από την χρηση της καθαρα σαν φαρμακο, εως την χρηση της στην επεξεργασια του ξυλου που χρησιμοποιουσαν για την κατασκευη παιδικων παιχνιδιων, λογω των αντιβακτηριακων ιδιοτητων της. Βρεθηκαν μαρτυριες του 13^ου αιωνα, σχετικα με την χρησιμοποιηση της κατά την επεξεργασια του δερματος και του ξυλου; εδω ανακαλυπτουμε ότι και οι ξακουστοι κατασκευαστες λαουτων της Κρεμονας, και κατά κυριο λογο ο Stradivari, την χρησιμοποιουσαν για την επεξεργασια των οργανων που κατασκευαζαν, πραγμα που πολύ πιθανον να αποτελουσε το περιφημο μυστικο για τις καταπληκτικες και αξεπεραστες ηχητικες τους ιδιοτητες. Στις αρχες του 1900, χρησιμοποιηθηκε ευρεως κατά την διαρκεια του πολεμου των Μποερς στην Νοτια Αφρικη για την περιποιηση των τραυματιων, αφου την εποχη εκεινη δεν ειχαν ανακαλυφθει ακομη τα αντιβιοτικα. Ετσι η θαυματουργη αλοιφη προπολης, που εμπαινε κατ’ευθειαν επανω στις πληγες, εσωσε πολλες ανθρωπινες ζωες. Επισης, είναι γνωστη η χρηση της στα ρωσικα νοσοκομεια, κατά την διαρκεια του 2^ου παγκοσμιου πολεμου, και συνεχιζεται μεχρι και τις μερες μας. Κατά την διαρκεια των τελευταιων 20 χρονων, οι επιστημονες μελετησαν εκτενως τις ιδιοτητες της, και επαληθευσαν την πολλαπλη θεραπευτικη της δραση. Ετσι, υπεδειξαν πολυαριθμες εφαρμογες αυτης της θαυματουργης φυσικης ουσιας, που συμπληρωσαν τις, ηδη γνωστες από την παραδοσιακη ιατρικη, χρησεις της.

Μορφολογια και προελευση

Η προπολις, είναι μια ουσια κηροειδοβαλσαμορητινωδης, που οι μελισσες συλλεγουν από τα μπουμπουκια, τον φλοιο των δεντρων, από την φλουδα φρουτων και καρπων, αλλα και απο τις πληγες των φυτων, που επουλωνονται με διαφορες ρητινες που εκκρινουν τα ιδια τα φυτα. Η μελισσα, αποκολλα ένα κομματι ρητινης από το μπομπουκι και το μεταφερει στους ειδικους σακκους για την συλλογη της γυρης, που εχει στα πισω ποδια της. Επειτα, επιστρεφει στην κυψελη, οπου αποθετει την ρητινη που εχει συλλεξει; εκει την παραλαμβανουν οι γηραιοτερες μελισσες, που είναι υπευθυνες για την σιτιση, και την εμπλουτιζουν με ειδικες εκρισσεις των σιελογονων αδενων τους, που είναι πλουσιες σε ενζυμα, και με κερι. Αυτή η επεξεργασια, γινεται κατά τις πιο θερμες ωρες της ημερας, όταν η ρητινη μαλακωνει και είναι πιο ευκολο να δουλευτει. Το χρωμα της προπολης ποικιλλει και κυμαινεται από καστανοκιτρινο εως σχεδον μαυρο, πραγμα που εξαρταται από την προελευση της και από το ειδος των δεντρων από το οποιο εχει συλλεχθει. Η οσμη της είναι εντονα αρωματικη, γενικα ευχαριστη. Όταν μασηθει, η γευση της είναι στην αρχη απαλη και επειτα γινεται πικρη, εντονη και καυστικη. Η υφη της ποικιλλει αναλογα με την θερμοκρασια : ευπλαστη και κολλωδης στους 30°C, ευθρυπτη σε πολύ χαμηλες θερμοκρασιες. Το σημειο τηξης της είναι γυρω στους 60 - 70°C. Δεν μπορουμε να καθορισουμε μια σταθερη χημικη συσταση για την προπολη, καθως ποικιλλει, και εξαρταται από την χλωριδα της περιοχης απ’οπου συλλεγεται.

Συλλογη

Για να μπορεσουν να συλλεξουν την προπολη από τις κυψελες, οι μελισσοκομοι, αντικαθιστουν την οροφη από τα διαμερισματα της βασιλισσας, με μια ειδικη σιτα. Οι μελισσες, σπευδουν να εμποδισουν την εισοδο του φωτος στα διαμερισματα της βασιλισσας, ετσι ώστε να διαφυλαξουν την αναπαραγωγη της, και βουλωνουν τις τρυπες, χρησιμοποιωντας την προπολη. Από εδώ, συλλεγεται η προπολις με δυο, εντελως διαφορετικες μεταξυ τους, διεργασιες. Ο φυσικος τροπος συλλογης, συνισταται, στο να αφιρεσουμε την προπολη με την ειδικη ξυστρα, αφου πρωτα συλλεξουμε το μελι. Πραγματοποιειται κατά την διαρκεια των πιο ζεστων μηνων του χρονου (Ιουλιο – Αυγουστο), κατά τις μεσημεριανες ωρες, όταν η θερμοκρασια είναι πανω από τους 20°C, και οι ρητινες είναι ευπλαστες. Επειτα από την συλλογη, καθαριζεται από τις τυχον ακαθαρσιες με διαλογη με το χερι ή με πλυσιμο. Αυτή η μεθοδος εχει όμως μικρη αποδοση και ετσι προτιμουνται τεχνητες μεθοδοι, που είναι πιο καταλληές για την βιομηχανικη παραγωγη. Κατα τις μεθοδους αυτες, πρωτα αλ'ολα αφαιρειται η σιτα απο την κυψελη και συλλεγεται το μελι. Επειτα μπαινει μεσα σε έναν καταψυκτη για συγκεκριμενο χρονικο διαστημα. Εκει η προπολις, χανει την κολλωδη υφη της, γινεται σκληρη και ευθρυπτη και αποκολλαται από την πλαστικη σιτα. Τελος, αλεθεται και μετατρεπεται σε σκονη. Η ετησια παραγωγη μιας κυψελης σε προπολη, κυμαινεται από 50gr εως 150gr. Καποια ειδη μελισσας εχουν την ικανοτητα να παραγουν πιο μεγαλες ποσοτητες προπολης. Ξεχωριζουν οι μελισσες του Καυκασου και καποια ειδη ενδημικα της Μικρας Ασιας. Η προπολις που παραγεται στην Ευρωπη και που δεν υποκειται σε επεξεργασια μετα την συλλογη της, αποτελει την καλυτερη ποιοτητα προπολης στην παγκοσμια αγορα.

Συνθεση

Όπως εχουμε ηδη πει, δεν είναι δυνατον να καθορισουμε μια ακριβη και παγκοσμια αποδεκτη περιγραφη της συνθεσης της προπολης, καθως εξαρταται από την χλωριδα της περιοχης απ’οπου συλλεχθηκε, την εποχη συλλογης και από αρκετους αλλους παραγοντες. Πραγματι, κατά την διαρκεια πολυαριθμων μελετων για την προπολη, ταυτοποιηθηκαν πανω από 150 βιοχημικες ενωσεις!

Σε γενικες γραμμες, μπορουμε να υποδιαιρεσουμε τα βασικα συστατικα της σε 5 ομαδες :

• 40 - 60% ρητινες και βαλσαμα (μαλακες ρητινες);

• 20 - 30% κερι μελισσας, διαφοροι φυτικοι κηροι και ελαια;

• 3 - 7% αιθερια ελαια και άλλες πτητικες ουσιες;

• 3 - 7% γυρη και σακχαρα;

• 5 – 15% διαφορες οργανικες ουσιες (ξυλο, νερο,διαφορες αλλες ) και μεταλλικα στοιχεια.

Τα βασικα ενεργα συστατικα της προπολης είναι τα φλαβονοειδη, με 41 από αυτά να εχουν ταυτοποιηθει μεχρι στιγμης. Τα πιο σημαντικα είναι η γκαλανινη, η κρισινη, η κουερσετινη και η πινοκυμβινη. Τα φλαβονοειδη προερχονται από τα διαφορα φυτα. Οι μελισσες-σιτιστες, καθως επεξεργαζονται τις ρητινες και την γυρη, καταφερνουν να διαφοροποιησουν την δομη αυτων των φλαβονοειδων, αποδομωντας τα σακχαρα, με την βοηθεια των ενζυμων που παραγονται από τους σιελογονους αδενες τους.

Επισης, στην προπολη συναντωνται και άλλες ενδιαφερουσες ουσιες, όπως πολυφαινολες, κουμαρινες και τερπενια. 

Χρηση της προπολης από τις μελισσες

Η προπολις για τις μελισσες, είναι μια πολυχρηστικη ουσια. Κατά κυριο λογο, χρησιμοποιειται σαν αντισηπτικο, για την απολυμανση της κυψελης. Οι μελισσες, ζωντας σε πολυαριθμες κοινωνιες, στριμωγμενες μεσα σε έναν περιορισμενο χωρο (2 μελισσες σε κάθε 3 κυβικα εκατοστα), κατω από υψηλες θερμοκρασιες (35°C), και περιπλανωμενες σε εκτεταμενες περιοχες, είναι εκτεθειμενες σε διαφορες μολυνσεις. Χαρις στην προπολη, καταφερνουν να διατηρουν σε αριστη κατασταση το ευβιωτικο επιεπδο μεσα στην κυψελη τους. Ακομη, επωφελουνται από τις αντιβακτηριακες ιδιοτητες της προπολης για να αντιμετωπισουν τους διαφορους εισβολεις στην κυψελη. Δεν λιγες οι φορες, που ένα ποντικι, μια σφιγγα ή ένα μικρο ερπετο εισχωρει μεσα στην κυψελη για να κλεψει το μελι. Οι μελισσες του επιτιθενται και το σκοτωνουν κεντριζοντας το. Βεβαια, αυτοματως ερχονται αντιμετωπες με ενα μεγαλο προβλημα : πώς να ξεφορτωθουν το πτωμα που τους εμποδιζει μεσα στην κυψελη. Καθως είναι μαλλον αδυνατον το να το μετακινησουν, το μουμιοποιουν, καλυπτοντας το με προπολη, αποφευγοντας ετσι την σηψη του και την αναπτυξη βακτηριδιων που θα εθεταν σε κινδυνο μολυνσης, ολη την κυψελη. Ακομη, οι μελισσες, χρησιμοποιουν την προπολη ανακατεμενη με κερι, για να ενισχυσουν την δομη της κυψελης : σταθεροποιουν τα τελαρα με τις κυψελες, σφραγιζουν τα κελια, μονωνουν και σφραγιζουν τις τρυπες. Επισης, πολυ βασικη χρηση της προπολης, είναι η επενδυση των κελλιων οπου θα αποθεσει η βασιλισσα τα αυγα της, μεσα στην καρδια της κυψελης. Με αυτόν τον τορπο αποστειρωνουν αυτά τα πολύ ειδικα κελλια, που θα χρησιμοποιηθουν σαν θερμοκοιτιδες για τις προνυμφες.

Χρηση της προπολης από τον ανθρωπο

Η προπολις χρησιμοποιειται ευρεως για τις πολλαπλες της ιδιοτητες : απολυμαντικες (βακτηριοστατικες-βακτηριοκτονες, αντιμυκητιακες και μυκητοκτονες, αντιικες), αντιοξειδωτικες, επουλωτικες, αναισθητικες, αποσυμφορητικες.

Από τις ιδιοτητες της μπορουμε να καταλαβουμε ότι είναι χρησιμη για μια μεγαλη γκαμα δερματικων προβληματων :

- τραυματα, πληγες, εκχυμωσεις, ατονα ελκη και νεκρωση ιστων;

- ερπη ζωστηρα;

- εκζεματα, ψωριαση, κερατοδερματιτιδες;

- τριχοφυτια του τριχωτου της κεφαλης;

- δερματιτιδα από ραδιενεργη ακτινοβολια;

- στην πρωκτολογια (πρωκτος και περιπρωκτικη περιοχη);

- στις μυρμηκιες, σε καλους, σκληρυνσεις και σε χηλοειδη;

- στους μολωπες;

- σε κρυοπαγηματα, εγαυματα και σκασμενο δερμα;

- σε δοθιηνες και αποστηματα;

- στην ερυθροδερμικη απολεπιστικη δερματιτιδα των νεογνων;

- σε λειχηνες και χρονιζουσα λευκορροια.

Η προπολις, είναι το πιο αποτελεσματικο φαρμακο, για την αντιμετωπιση των περισσοτερων προβληματων της στοματοφαρυγγικης κοιλοτητας και των ανω αεροφορων οδων :

- υγιεινη της στοματικης κοιλοτητας, περιοδοντιτιδα, αφθες, ελκωδη στοματιτιδα, οδοντικες λοιμωξεις (αποστηματα και μονιλιωση), κακοσμια του στοματος. Σε δοντια που πονανε, εχει μεν μικροτερη ικανοτητα διεισδυσης από το γαριφαλελαιο, αλλα και πιο εντονη αποσυμφορητικη δραση. Η αμιγης ακατεργαστη ρητινη, εχει κηροειδη συσταση, και μπορει να χρησιμοποιηθει για προχειρα σφραγισματα, εμποδιζοντας ταυτοχρονα τις μολυνσεις, τουλαχιστον μεχρι την επισκεψη στον οδοντιατρο.

- νευραλγιες και προβληματα των ουλων : περιοστιτιδα του οδοντικου φατνωματος, περιοδοντιτιδα, αιμορραγια;

- στηθαγχη, φαρυγγιτιδα (από στρεπτοκκοκο β-αιμολυτικο και σταφυλοκκοκο), ρινοφαρυγγιτιδα, λαρυγγιτιδα, ρινιτιδα, οζαινα (ατροφικη ρινιτιδα), ιγμοριτιδα, ωτιτιδα;

- βρογχο-πνευμονικες λοιμωξεις;

- βραχναδα, βηχας, φλεγμονες της στοματικης κοιλοτητας και του λαιμου.

Ειναι πολύ αποτελεσματικη στην γριππη και στην αντιμετωπιση των συμπτωματων του κρυολογηματος, τοσο στους ενηλικες, οσο και στα παιδια. Αν δοθει με τα πρωτα συμπτωματα, η αποτελεσματικοτητα της θα σας καταπληξει! Η προπολις, δρα καταπολεμωντας την αναπτυξη των μικοροοργανισμων, που είναι υπευθυνοι για τις αναπνευστικες λοιμωξεις. Εχει ακομη αντιπυρετικες και αντιφλεγμονωδεις ιδιοτητες, και ως ανοσοδιεγερτικο, αυξανει αισθητα την αμυνα του οργανισμου.

Επισης, χρησιμοποιειται στην προστατιτιδα, στην εντερικη δυσμικροβιωση, σε λοιμωξεις των ουροφορων οδων από κολοβακτηριδια και πρωτεα και ακομη για την θεραπεια στομαχικων ελκων.

Ακομη, της αποδιδουν ιδιοτητες ανοσοδιεγερτικες, αγγειοπροστατευτικες και αντικαρκινικες.

Η προπολις, κυκλοφορει ευρεως στο εμποριο, αλλα πολύ σπανια στην ακατεργαστη μορφη της. Αντιθετως, θα την βρειτε σε πολυαριθμα σκευασματα από σχεδον ολες τις εταιριες φυτοθεραπευτικων, με την μορφη δισκιων, σε αλκοολικα ή υδραλκολικα διαλυματα ( τα δευτερα είναι καλταλληλοτερα για παιδια, καθως περιεχουν μικρη ποσοτητα αλκοολης) καθως και σε γλυκολικα διαλυματα. Επισης θα την βρειτε σε πολλες κρεμες, λοσιον, σαπουνια και προϊοντα για την περιποιηση του δερματος.

Κτηνιατρικη χρηση
Το βαμμα προπολης, είναι ένα φαρμακο που δεν πρεπει να λειπει από το φαρμακειο μας, όταν εχουμε κατοικιδια. Είναι «ευελικτο», καθως μπορει να χρησιμοποιηθει τοσο για εσωτερικη οσο και για εξωτερικη χρηση, και δινει λυσεις σε πολλα μικρα προβληματα : φλεγμονες της στοματικης κοιλοτητας, μικρες πληγες, μυκητιασεις και δερματιτιδες, κατά των κρυολογηματων και σε προβληματα των αναπνευστικων οδων. Δεν εχουν αναφερθει αντενδειξεις σε συγχορηγηση με αλλα φαρμακα ή με την τροφη.

Αντενδειξεις και προφυλαξεις
Συνισταται να αποφευγεται η χορηγηση προϊοντων που περιεχουν προπολη, σε αθενεις που υποφερουν από ασθμα, καθως μπορει να προκαλεσει ή να επιδυνωσει μια κριση ασθματος.
Αντενδεικνυται η χορηγηση, σε οσους είναι αλλεργικοι στα τσιμπηματα της μελισσας.

Αντενδεικνυται σε οσους είναι αλλεργικοι στην γυρη και στο μελι, καθως εμπεριεχει μικρες ποσοτητες και από τα δυο.
Αντενδεικνυται σε οσους είναι αλλεργικοι στα κωνοφορα, στην λευκη, στο βαλσαμο του Περου και στα σαλικυλικα.
Επισης, αντενδεικνυται κατά την εγκυμοσυνη και τον θηλασμο.
Όπως εχουμε δει, η προπολις, χρησιμοποιειται για την παρασκευη βερνικων για την επικαλυψη μουσικων οργανων, όπως τα βιολια. Μουσικοι που χρησιμοποιουν τετοια οργανα, εχουν αναφερει περιπτωσεις δερματιτιδας εξ’επαφης, που ενοχοποιει την προπολη. 

Συντηρηση

Καλυτερα να φυλατε τα διαλυματα και τα βαμματα προπολης σε σκουροχρωμα δοχεια, για να τα προστατεψετε από το φως, σε μερος σκοτεινο και δροσερο.
Μην αναμιγνυετε ένα παλαιοτερο διαλυμα με ένα φρεσκο, γιατι επηρεαζετε την δραστικοτητα του.
Η προπολις, παντως, χαρη στις ιδιοτητες της, διατηρειται για πολύ καιρο, χωρις να χανει την δραστικοτητα της.

LA PROPOLI

Storia

Il nome propolis deriva dal greco προ (davanti) + πολις (città) che significa quello che stà davanti alla città. Il termine è stato usato da Aristotele nella sua"Storia degli animali" perché si era osservato che le api la usavano per sigillare il loro sito.

L’uso della propoli come medicina popolare quidi è noto fin dall’antichità. Per secoli i popoli l’ hanno utilizzata come rimedio naturale per curare una grande quantità di malanni. I sacerdoti egizi la usavano per mummificare i corpi dei faraoni, sfruttando le sue magnifiche doti conservative. Plinio il vecchio, nella sua “Naturalis Historia” fa riferimento alle qualità della propoli. I soldati romani la utilizzavano per disinfettare le ferite riportate sul campo di battaglia. Galeno la cita nei suoi trattati di scienza medica, raccomandando l'uso della propoli per curare i guerrieri feriti dalle frecce nemiche, ed indicandola come un ottimo rimedio naturale contro le infezioni e la febbre. Il medico persiano Avicenna ne descrive le proprietà nel "Canone della scienza medica". La civiltà Incas usava la propoli per le infezioni febbrili prima del 1600. Durante il medioevo, veniva anche utilizzata per medicare l'ombelico dei neonati, come rimedio per i disturbi della gola e come cicatrizzante. Trattati di medicina russa del XII secolo, hanno indicato numerosi usi della propoli, quale ottimo rimedio per il mal di gola, mal di denti, per cicatrizzare le ferite e per guarire le piaghe. In Georgia l'uso della propoli è sempre stato quotidiano, dall'utilizzo medico vero e proprio all'impiego nelle lavorazioni del legno per i giocattoli dei bambini quale antibatterico. Nel XIII secolo si sono trovate testimonianze di uso, per la lavorazione del cuoio e del legno, dove si scopre che i famosi liutai cremonesi, in particolare Stradivari, la usavano per il trattamento degli strumenti e sembra che questo trattamento donasse allo strumento una migliore sonorità. Agli inzi del 1900 viene usata durante la guerra dei Boeri in Sudafrica, per curare le ferite dei soldati, siccome all'epoca gli antibiotici non erano ancora conosciuti. Così il famoso unguento alla propolis applicato direttamente sulle ferite, salvò molte vite umane. L'impiego negli ospedali della Russia nella seconda guerra mondiale è noto, ed è rimasto in uso fino ai giorni nostri. Durante gli ultimi 20 anni, gli scienzati hanno studiato le sue qualità e hanno verificato la sua azione terapeuticha. Così hanno indicato innumerevoli applicazioni di questa sostanza naturale che si affiancano ai tradizionali usi.

Morfologia e origine

La Propoli è una sostanza ceroidebalsamicoresinosa, che le api raccolgono dalle gemme apicali, dalla corteccia delle piante, ma anche su alcune scorze, e ferite vegetali già incerottate o in via di esserlo dalle stesse piante. L'ape stacca un frammento di resina dalla gemma e lo trasporta nei contenitori pollinici delle zampe posteriori, fa quindi ritorno all'alveare dove la resina raccolta verrà arricchita dalle api bottinatrici anziane, con particolari secrezioni salivari contenenti enzimi e con cera. La lavorazione avviene durante le ore più calde della giornata, quando è più morbida e facile da lavorare. Il colore varia ,e oscilla dal giallo bruno fin quasi al nero, a seconda della sua provenienza e dagli alberi da cui è tratta. L'odore è fortemente aromatico, generalmente molto gradevole. Se la Propoli viene masticata, in principio ha sapore tenue poi amaro e pungente. La consistenza varia con la temperatura: plasmabile ed appiccicosa a 30°C, friabile a basse temperature. Punto di fusione 60 - 70°C. Non si può dare una precisa composizione chimica alla propoli in quanto varia a seconda dalla zona di raccolta.

Raccolta

Per prendere la propoli dall’ alveare, gli apicoltori, sostituiscono il soffito della camera matrimoniale della regina, con reti zanzariere. Le api, cercando di impedie alla luce di entrare in queste celle, per assicurare la prolificazione della regina, le tappano appunto con la propoli. La propoli si può produrre in due maniere radicalmente differenti. La raccolta naturale consiste nel rimuovere con l’apposito raschietto la propoli depositata dalle api nell’alveare, dopo la raccolta del miele. Ha luogo durante i mesi più caldi dell’anno (luglio – agosto), durante le ore centrali della giornata , quando la temperatura è superiore ai 20°C e le resine sono malleabili. Dopo la raccolta, la propoli si separa dalle eventuali impurità presenti, mediante cernita manuale o lavaggio. Questo metodo però, ha scarsa produttività e quindi, si preferice usare metodi artificiali, più adeguati agli usi commerciali. Così, l a rete, che viene rimossa per la raccolta del miele, viene poi messa in un congelatore per il tempo necessario. Così la propoli perde la sua naturale appiccicosa e assume una consistenza dura e friabile, staccandosi così dalla rete di plastica. Infine, viene macinata e ridotta in polvere. La quantità annua prodotta da un alveare varia dai 50gr ai 150gr. Alcune razze di api propolizzano più di altre: notevoli quantità vengono prodotte da api caucasiche e da alcune specie di api dell'Asia minore. La Propoli di origine europea, che non viene sottoposta ad alcun trattamento dopo la raccolta, rappresenta sicuramente la migliore qualità di propoli presenta sul mercato.

Composizione

Come abbiamo già detto, è impossibile definire una composizione esatta ed universalmente valida della propoli, in quanto estremamente variabile a seconda della vegetazione di origine, della stagione e di molti altri fattori. Infatti, nel corso di numerosi studi sulla propoli, ci sono identificati più di 150 composti biochimici!

In grandi linee però, possiamo suddividere i principali componenti in 5 gruppi :

• 40 - 60% resine e balsami (resine molli);
• 20 - 30% cera d'api, cere vegetali, olii fissi;
• 3 - 7% olii essenziali e altre sostanze volatili;
• 3 - 7% polline e zuccheri;
• 5 - 15% sostanze organiche diverse (legno, acqua, varie) e minerali.
I principi attivi di riferimento della propoli sono i flavonoidi, 41 di essi finora identificati, di cui i più attivi sono la galangina, la crisina, la quercitina e la pinocembrina. I flavonoidi, sono originariamente presenti nelle varie piante; le api bottinatrici, elaborando le reisini e la polline, riecono a modificare la strutta di questi flavonoidi, togliendo gli zuccheri, contenuti nel composto organico, grazie agli enzimi che vengono prodotti dai loro ghiandole salivari.

Si sono riscontrate anche altre sostanze interessanti come polifenoli, cumarine e terpeni.

Utilizzo della propoli da parte dell’ape

La propoli per le api, è una sostanza multiuso. Principalmente, viene utilizzata per abbassare la carica batterica dell'alveare; le api, vivendo numerose in uno spazio ristretto (2 api ogni 3 centimetri quadrati), in temperature alte (35°C), e girando in vaste zone, sono esposte al pericolo di varie infezioni. Grazie alla propoli, riescono a mantenere perfettamene lo stato eubiotico dell’alveare. Ancora, le api sfruttano le proprietà antibatteriche della propoli, per affrontare gli intrusi nell’alveare. Può capitare che un topo, una sfinge o ancora un piccolo rettile entri nell’alveare per saccheggiare; le api attacano e lo pungono mortalmente. Ma subito devono affrontare un grosso problema : come sbarazzarsi del cadavere che ingombra nell’alveare. Siccome è pressochè impossibile spostarlo, lo mummificano, coprendolo di propoli, evitando cosi la poliferazione dei batteri e l’infezione dell’alveare. Le api utilizzano la propoli insieme alla cera, per rinforzare le strutture dell’alveare: saldano i telai nell’arnia, sigillano le celle, isolano, tappano i bucchi del nido. Ancora, nel cuore dell’alveare, rivestono le cellete dove la regina depositerà le preziose uova, sterilizzando tutta la zona che funzionerà da incubatrice. 

Ultilizzo dalla parte dell’uomo

La propoli viene usata dall’uomo per le sue proprietà disinfettanti (batteriostatiche – battericide, antimicotiche e fungicide, antivirali), antiossidanti, cicatrizzanti, anestetiche, decongestionali.

Dalle sue prorpietà possiamo capire che la propoli è utilissima in una varietà di problemi cutanei :

• ferite, contusioni, piaghe, ulcere varicose e necrosi;
• herpes zoster;
• eczemi, psoriasi, cheratodermie;
• tricofizia del cuoio capelluto;
• radiodermiti;
• proctologia (regione anale e perianale);
• verruche, calli, duroni, occhio di pernice e cicatrici cheloidi;
• couperose;
• geloni, screpolature e ustioni;
• foruncoli ed ascessi;
• eritrodermia desquamativa del lattante (malattia di Leiner Moussous);
• tigna (trychophytor) e leucorree cronizzate di vecchia data.
La propoli è molto probabilmente la più efficace medicina per affrontare molti problemi del cavo orale e delle prime vie aerre :

• igiene della bocca, gengivite, glassite, afte, stomatiti ulcerose, infezioni dentarie (ascessi e monoliosi), alitosi. Sui denti doloranti ha minore capacità di penetrare in profondità, rispetto all’olio essenziale del garofano, ma in cambio è molto decongestionante. La resina pura, che ha una consistenza cerosa, può tamponare provvisoriamente carie e fessure delle otturazioni, impedendo che facciano infezione, in attesa di recarsi dal dentista.
• nevralgie e problemi gengivali: periostiti alveolo-dentarie, paradontiti, emorragie, pulpiti dentarie;
• angine, faringiti ( da streptococco betaemolitico e da stafilococco), rinofaringiti, laringiti, riniti, ozena, sinusiti, otiti
• affezioni bronco-polmonari,
• raucedine, tosse , infiammazioni della cavità orale e gola.

E molto efficace nell’ influenza e nei sintomi da raffreddamento in generale, sia negli adulti che nei bambini. Se viene somministrata con i primi sintomi, la sua efficacia vi stupirà! La propoli, agisce combattendo la crescita di microrganismi responsabili delle infezioni respiratorie; ha ancora proprietà antifebbrili ed antiinfiammatorie e come immunostimolante, aumenta sensibilmente le difese dell'organismo.

Si usa ancora contro l’infiammazione del prostata, per il dismicrobicmo intestinale e infezioni delle vie urinarie da coli e proteus e per curare le ulcere dello stomaco.

Le confericono ancora proprietà immunostimolanti, vasoprotettive, e antitumorali.

La propoli si trova oggi in commercio, ma raramente allo stato grezzo. Invece, la troverete in numerosi prodotti di dite di fitoterapeutici in forma di pastiglie, in soluzione alcolica o idroalcolica (adatta per i bambini perché non contiene troppo alccol), in soluzione glicolica . Inoltre, è contenuta in molte creme, lozioni, saponi e prodotti per la pelle e in varie altre preparazioni.

Uso veterinario

La tintura della prpoli è una medicina da tenere sempre pronta, per la cura dei nostri animali. Versatile, sia per uso interno che esterno la si può usare per molti piccoli problemi: infiammazioni del cavo orale, piccole ferite, micosi e dermatiti, contro raffredori e problemi delle vie respiratorie.
Non ci sono riportate controindicazioni in sinergia con medicine o cibi

Controindicazioni e precauzioni

Non è consigliabile somministrare prodotti conteneti propoli a quelli che soffrono di asma, perchè è possible provocare o peggiorare un attacco della malattia.

È controindicata a quelli che sono allergici alle puncture delle api.

È controindicata a quelli che sono allergici alla polline o al miele, siccome già contiene piccole quantità di tutti e due.

E controindicata a quelli che sono allergici ai coniferi, il pioppo, il balsamo di Peru e i salicilici.

Inoltre è controindicata durante la gravidanza e l’allatamento.

Siccome la propoli viene usata per la preparazione di un vernice speciale con il quale rivestono gli strumenti musicali, come i violini, sono riportate dermatiti da contatto da musicisti, che incolpano la propoli.

Conservazione

Meglio conservare le soluzioni e le tinture contenenti propoli, in vasi scuri, per prottegerli dalla luce, e in luogo fresco e buio.

Non mescolare una soluzione di propoli di vecchia data con una fresca.

La propoli, date le sue proprieta, si conserva a lungo, senza perdere la sua efficacia.

ROSA D'AUTUNNO ♣ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟ

PANCRATIUM MARITIMUM

- IL GILGIO DELLA SPIAGGIA

- ΤΟ ΚΡΙΝΑΚΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ



RICORDI D'ESTATE ♣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΑΚΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΕΙ...

LULU'

TIVOLI, VILLA D'ESTE

ASSISI

UMBRIA - ROMA SETTEMBRE 2011 ♣ ΟΥΜΠΡΙΑ - ΡΩΜΗ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

FOTO ALBUM 

CITTA' DI CASTELLO :
http://travel.webshots.com/album/580826787mTZWbM 

L' AZIENDA ABOCA A SANSEPOLCRO :
http://travel.webshots.com/album/580831795nxisGt

IL MUSEO DI ABOCA A SANSEPOLCRO :
http://travel.webshots.com/album/580833941YwWEfg

ASSISI, 16 ANNI DOPO : 
 http://travel.webshots.com/album/580895621BAaKHZ
UN POMERIGGIO NEL CENTRO STORICO DI ROMA : 
http://travel.webshots.com/album/581162679ycVxvB

PESCANDO AL TRAMONTO ♣ ΨΑΡΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ

FOGLIA DI ELLEBORO ♣ ΕΛΛΕΒΟΡΟΣ

SITHONIA, CALCIDICA ♣ ΣΙΘΩΝΙΑ, ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

FOTO ALBUM :http://travel.webshots.com/album/580710574BVxxPl

VERBENA ♣ ΒΕΡΜΠΕΝΑ

FLORA GRECA ♣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ

VIAGGIANDO IN GRECIA : METEORA. KALAMBAKA ♣ ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ : ΜΕΤΕΩΡΑ, ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ

Il monastero Russànu e in fondo il monastero di Santo Nicola "Anapafsà".

Σε πρωτο πλανο η Μονη Ρουσσανου και στο βαθος η Μονη Αγιου Νικολαου Αναπαυσα.

Foto album : METEORA 2011

CISTUS CRETICUS

LE PRIME ALBICOCCHE DEL 2011 ♣ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΕΡΥΚΟΚΑ ΤΟΥ 2011

- L'albicocco è stracarico di belli frutti, succulenti e fragranti!

- Η βερυκοκκια μας φετος ειναι υπερπαραγωγη!

ΤΟ ΥΠΕΡΙΚΟ Ή ΣΠΑΘΟΧΟΡΤΟ Ή ΒΑΛΣΑΜΟΧΟΡΤΟ (St.JOHN'S WORT) ♣♣ IPERICO o ERBA DI SAN GIOVANNI o SCACCIADIAVOLI

ΤΟ ΥΠΕΡΙΚΟ Ή ΣΠΑΘΟΧΟΡΤΟ Ή ΒΑΛΣΑΜΟΧΟΡΤΟ (St.JOHN'S WORT)
ΦΤΙΑΧΝΩ ΣΠΑΘΟΛΑΔΟ

Ιστορικα στοιχεια - Ετυμολογια
Υπερικον το διατρητον, λατινικη ονομασια Hypericum perforatum, γνωστο από την αρχαιοτητα ως υπερεικόν. Η επικρατερστερη εκδοχη για την ετυμολογια του ονοματος του, ειναι οτι προερχεται απο το υπερ + εικων, δηλαδη ειναι πανω απο τα φαντασματα και τους διαμονες. Ο Ιπποκρατης, ο Γαληνος , ο Διουσκουρίδης καθως και ο Πλινιος, αναφέρουν το φυτο και τις ιδιοτητες του. Οι ερευνητες του Μεσαιωνα, αντιγραφουν τις παρατηρησεις των αρχαιων, και συνδυαζουν τις φαρμακολογικες του ιδιοτητες με την πληθωρα μαγικων, που του αποδιδουν. Πραγματικα, κατα την διαρκεια του Μεσαιωνα, το συσχετιζουν αμεσα με τη μαγεια : πιστευαν οτι απομακρυνε τους δαιμονες, τις μαγισσες, προστατευε απο τους κεραυνους καθως και απο το κακο ματι. Επισης, οταν αποτυχαινε μια προσπαθεια εξορκισμου, εβαζαν μερικα φυλλα υπερικου κατω απο τα ρουχα του ατυχου δαιμονισμενου και αλλα σκορπιζαν μεσα στο σπιτι του, για να κρατησει μακρυα τους δαιμονες...

Μορφολογια

Είναι ένας πολυετης ποωδης θαμνος, αυτοφυης στην Ελλαδα, στη Ευρωπη, Βορεια Αμερικη και Αυστραλια. Προτιμα μερη ηλιολουστα ή ημισκιερα. Ειναι πολυ ανθεκτικο φυτο τοσο στην ξηρασια, οσο και στις χαμηλες θερμοκρασιες, και φυτρωνει παντου. Ανηκει στην οικογενεια των Υπερικίδων (Hypericaceae), που αριθμει περι τα 400 ειδη. Εχει υψος 20-60 εκ. και σαν συνολο, πρασινο-γλαυκο χρωμα. Εχει πολυκλαδικο ριζωμα, και στερεο στελεχος, ορθιο, κυλινδρικο, που διατρεχεται κατά μηκος, από δυο αναγλυφες λωριδες, που προεξεχουν. Τα φυλλα του είναι μικρα, αντικρυστα, αμισχα, ωοειδη ή λογχοειδη, ημιδιαφανη. Αν κοιταξουμε ένα φυλλο απεναντι στο φως, διακρινονται στην επιφανεια του διασπαρτα διαφανη στιγματα, πραγμα που κανει αναγνωρισιμο το φυτο, ακομη και όταν δεν ανθοφορει. Από εδώ προερχεται και ο προσδιορισμος perforatum, που σημαινει διατρητος. Αυτά τα στιγματα είναι στην πραγματικοτητα μικρες ελαιωδεις κυστεις. Στο περιθωριο των φυλλων και ακομη πιο πολύ στα ανθη, διακρινονται επισης μαυρα στιγματα. Αυτά είναι ένα ειδος αδενων, που περιεχουν κατά κυριο λογο υπερικινη, ένα από τα δραστικα συστατικα του φυτου. Αν τριψουμε με τα δαχτυλα το φυτο, απελευθερωνεται η υπερικινη, που δινει μια κοκκινη χρωση. Η ανθοφορια διαρκει από τον Απριλιο εως τον Αυγουστο, ενώ φτανει την κορυφωση της, γυρω στις 24 Ιουνιου. Από εδώ πηρε και το ονομα, με το οποιο είναι πιο γνωστο στις αγγλοφωνες χωρες : «βοτανο του Αγιου Ιωαννη» (St.John’s wort), αλλα και το ελληνικο «βοτανο του Προδρομου» αφου συμπιπτει με την γιορτη του αγιου. Τα ανθη του, σχηματιζουν κορυμβους, εχουν 5 χαλαρα μακροστενα πεταλα, με ζωηρο κιτρινο χρωμα και μαυρα στιγματα στις ακρες τους, όπως εχουμε ηδη πει. Εχουν 5 σεπαλα και πολυαριθμους στημονες, που ενωνονται σε 3 δεσμες στη βαση. Ολο το φυτο αναδιδει μια ευχαριστη μυρωδια, που οφειλεται στα αιθερια ελαια που περιεχει. Εκτος απο το perforatum που ειναι το κατ'εξοχην φαρμακευτικο φυτο, απ'οπου παιρνουμε την δρογη, συναντουνται επισης και αλλα ειδη; πολυ διαδεδομενο ειναι ενα καλλωπιστικο ειδος, που χρησιμοποιειται ευρεως στους κηπους, επειδη ειναι πολυ ανθεκτικο και παραγει υπεροχα, κατακιτρινα ανθη, καθόλη την διαρκεια του καλοκαιριου.

Δραστικα συστατικα

Τα κυρια δραστικα του συστατικα είναι η υπερικινη και η υπερφορινη. Περιεχει επισης τανίνες, φλαβονοειδή (16% στα φυλλα : υπερινη, κερσετινη, κερσετρινη και ρουτινη), καροτενοειδή, φυτοστερόλες, φαινολικα οξέα και ενα αιθεριο ελαιο (περιεχει τερπενια με αντιβακτηριακες ιδιοτητες), τα οποια δρουν συνεργητικα με τα βασικα δραστικα συστατικα του φυτου.

Δρογη

Η δρογη του φυτου (δηλαδη το μερος του φυτου που χρησιμοποιειται για τις φαρμακευτικες του ιδιοτητες) είναι τα φυλλα και οι ανθισμενες κορυφες, φρεσκα ή αποξηραμενα. Η καλυτερη εποχη για την συλλογη της δρογης, ειναι γυρω στις 20-25 Ιουνιου. Η περιεκτικοτητα της δρογης σε δραστικα συστατικα, φαινεται να επηραζεται αμεσα απο την θεση του ηλιου στον ουρανο, που κατα το θερινο ηλιοστασιο (21-24 Ιουνιου), ειναι πραγματικα η υψηλοτερη δυνατη. Τα φυλλα και οι ανθισμενες κορυφες συλλεγονται και εμβρεχονται σε ελαιο, σε κρασι ή αποξηραινονται στην σκια και φυλασσονται σε χαρτινες σακκουλες.

Φαρμακευτικες ιδιοτητες
Εχει πολυ ισχυρη επουλωτικη δραση, που ηταν ηδη γνωστη κατα την αρχαιοτητα. Κατα τον Μεσαιωνα, οι ιπποτες του ταγματος του Αγιου Ιωαννη τη Ιερουσαλημ, εκμεταλλευτηκαν αυτην του την ιδιοτητα; αυτοι οι Οσπιταλιεροι (δηλαδη νοσοκομοι) ιπποτες, που αργοτερα εμειναν γνωστοι ως ιπποτες της Μαλτας, εκτος απο πολεμιστες, ως μοναχοι που ηταν, αναλαμβαναν επισης και την περιθαλψη των τραυματιων, κατα την διαρκεια των σταυροφοριων, στα νοσοκομεια του ταγματος τους, στην Μαλτα, στην Κυπρο και στην Ροδο. Ετσι χρησιμοποιουσαν το υπερικο, για να αντιμετωπισουν τα εγκαυματα και τα βαθια τραυματα απο τα σπαθια, εξ’ου και η ονομασια σπαθοχορτο, αλλα και για να ανεβασουν το ηθικο των στρατιωτων.
Πολύ διαδεδομενη είναι η χρηση του σπαθολαδου. Το σπαθολαδο παρασκευαζεται με μουλιασμα του φυτου σε ελαιολαδο και εκθεση στον ηλιο για 1 εβδομαδα εως ένα μηνα. Χρησιμοποιειται για περιποιηση και επουλωση αιμορραγουντων ή μολυμενων πληγων, ερυθηματων, εγκαυματων (εως και 3ου βαθμου) και αιμορροιδων. Εχει αμεσο αποτελεσμα στον πονο της πληγησας περιοχης, μεσα στα πρωτα λεπτα απο την εφαρμογη του. Προαγει την επουλωση και την αποκατασταση του δερματος, με εκπληκτικα αποτελεσματα.
Παραδοσιακα χρησιμοποιειται κατα των δηγματων απο φιδια.
Επισης βοηθα στους ρευματισμους και στην ισχυαλγια.
Του αποδιδεται καλλυντικη, αντιρυτιδικη δραση.
Η αντιικη του δραση το κανει αποτελεσματικο κατα του ερπη; στα πρωιμα σταδια του ερπη, οταν δεν εχουμε ακομη ελκη, ο συνδυασμος του με τον οξινο χυμο του λεμονιου, εχει εκπληκτικα αποτελεσματα.
Βοηθα στην απορροφηση των αιματωματων.
Σε αντιθεση με την φωτοευαισθησια που μπορει να προκαλεσει οταν ληφθει εσωτερικα, ιδιως σε ατομα με πολυ ανοιχτοχρωμη επιδερμιδα ή με ελλειψη μελανινης, αποτελει ενα αριστο φιλτρο κατα της UV ακτινοβολιας,  παντα επαναλαμβανω εφαρμοζομενο εξωτερικα; το κοκκινο χρωμα του λαδιου, που οφειλεται στην χημικη αντιδραση της υπερικινης κατα την εκθεση της στο φως, αποτελει φιλτρο για τις υπεριωδεις ακτινες, επιτρεποντας παραλληλα το μαυρισμα της επιδερμιδας. Θα πρεπει ομως να γινονται συχνες επαλειψεις για να ειναι αποτελεσματικο. Ειναι ιδανικο για την αντιμετωπιση του ηλιακου εγκαυματος; εκτος απο την αμεση ανακουφιση που προσφερει, επανορθωνει, ως ενα βαθμο, τις βλαβες που προκαλουν στο DNA της επιδερμιδας, οι ηλιακες ακτινες. Επισης ειναι αποτελεσματικο στο να προλαμβανει τα σημαδια που προκαλει η εκθεση στον ηλιο, στα σημεια του δερματος, οπου υπηρχαν πληγες.

Εσωτερικα λαμβανεται με την μορφη, τσαγιου, εκχυλισματος ή εμβρεγματος, καθως και χαπιων.
Εχει στυπτικες, αντισηπτικες, ανθελμινθικες, αντιβακτηριακες, αντιφλεγμονωδεις, αντικαταρροικες, και αποσυμφορητικες ιδιοτητες.
Το αφεψημα ειναι χωνευτικο, αντιδιαρροικο, ανακουφιζει απο το ελκος στομαχου, κωλικους και ελκη εντερων.
Ο συνδυασμος της διουρητικης με την αντιβακτηριακη του δραση, βοηθαει στην αντιμετωπιση λοιμωξεων του ουροποιητικου και στις παθησεις της κυστης.
Ειναι εμμηναγωγο, ρυθμιζει την ακανονιστη εμμηνο ρυση, κυριως σε γυναικες μεγαλης ηλικιας, και καταπολεμα τις μητρορραγιες.

Απο το 1980 και επειτα, πολυ διαδοθηκε επισης, η χρηση του ως βελτιωτικο της διαθεσης, και κατ’επεκταση, αντικαταθλιπτικο. Η δραση του αυτη ηταν γνωστη απο τους μεσαιωνικους χρονους, οπως ειπαμε παραπανω. Επισης, αν αναλογιστει κανεις οτι τα συμπτωματα της διπολικης διαταραχης, μοιαζουν με αυτα της καταληψης απο δαιμονες, μπορει ευκολα να καταλαβει την αποδοση σε αυτο μαγικων ιδιοτητων. Εξ'αιτιας της μεγαλης αποτελεσματικοτητας του, που μπορει να συγκριθει με τα συνθετικα φαρμακα, εχουν γινει πολλες μελετες για τον τροπο δρασης του. Τελικα κατεληξαν οτι λειτουργει ως "αναστολεας επαναπροσληψης της σεροτονονης", δηλαδη, κατι σαν φυσικο Ladose (Prozac).

Ομοιοπαθητικη δραση

Το υπερικο συμπεριλαμβανεται στα ομοιοπαθητικα φαρμακα. Ειναι το φαρμακο εκλογης σε μολωπες και πληγες, οπου εμπλεκονται και νευρικες αποληξεις. Δρα κυριως στον νωτιαιο μυελο. Συνισταται σε βλαβες που προερχονται απο αιχμηρα αντικειμενα. Χρησιμοποιειται για να αντιμετωπιστουν καθε ειδους τραυματισμοι σε περιοχες οπου υπαρχει μεγαλη συγκεντρωση νευρικων αποληξεων, και συνοδευονται απο οξεις πονους, που εξαπλωνονται ακτινοβολωντας στην γυρω περιοχη. Χρησιμοποιειεται σε νευραλγιες, τραυματικης ή μη αιτιολογιας, που εκδηλωνονται με καυστικο πονο και τοπικη υπερευαισθησια. Χρησιμοποιειται επισης στη παρεση του προσωπικου νευρου και στην αντιμετωπιση του πονου στον ερπη ζωστηρα.

Παρασκευη σπαθολαδου

Συλλεγετε τις ανθισμενες κορυφες του φυτου και γεμιζετε με αυτες, ενα βαζο με αεροστεγες κλεισιμο (λαστιχο στο καπακι) κατα τα 3/4 , χωρις να τις πιεσετε. Γεμιζετε το βαζο με εξτρα παρθενο ελαιολαδο. Κλεινετε το βαζο και το βαζετε σε μερος εκτεθειμενο στον ηλιο, για ενα μηνα. Μετα απο λιγες μερες, το λαδι αρχιζει να παιρνει ενα εντονο κοκκινο χρωμα. Ανακινειτε το βαζο καθε μερικες ημερες, ωστε να διαβραχει καλα η δρογη. Αφου περασει ο απαιτουμενος χρονος, φιλτραρετε το λαδι, περνωντας το απο μια γαζα ή τουλπανι, μεταγγιζοντας το σε ενα σκουροχρωμο μπουκαλι, παντα με αεροστεγες πωμα. Το σπαθολαδο, διατηρει τις ιδιοτητες του για 2 χρονια περιπου, αρκει να φυλασσεται μακρυα απο το φως. Καλο ειναι βεβαια, να παρασκευαζετε καθε χρονο φρεσκο. Μπορειτε αντι για ελαιολαδο, να χρησιμοποιησετε ηλιελαιο, καθως μερικοι υποστηριζουν οτι ετσι το σπαθολαδο διατηρειτα καλυτερα. Προσοχη ομως, δεν πρεπει να εχει υποστει χημικη επεξεργασια, δηλαδη να μην ειναι ραφιναρισμενο!

Βεβαιως, μπορειτε να βρειτε υψηλης καθαροτητας σπαθολαδο στο φαρμακειο σας. να προτιματε παντα τα τιτλοδοτημενα σκευασματα, γιατι ειναι εγγυηση για την υψηλη ποιοτητα του προϊοντος!

Αντενδειξεις και παρενεργειες

Να ειστε πολύ προσεκτικοι με τα φαρμακευτικα φυτα, όταν παρασκευαζετε διαφορα τσαγια και ροφηματα μονοι σας, γιατι η ποσοτητα των δραστικων συστατικων που λαμβανετε είναι ενεξελεγτη και μπορει να φερουν σοβαρες παρενεργειες. Συμβουλευτειτε παντα τον γιατρο ή τον φαρμακοποιο σας, πριν χρησιμοποιησετε οποιοδηποτε θεραπευτικο σκευασμα, για τυχον ανεπιθυμητες ενεργειες, καθως και για αλληλεπιδρασεις με αλλα φαρμακα.

Το υπερικο, στις συνηθισμενες θεραπευτικες δοσεις, είναι γενικα καλα ανεκτο.
Αντενδεικνυται σε εγκυους γυναικες, καθως και κατά τη διαρκεια της γαλουχιας.
Στα παιδια πρεπει να χορηγειται μονο μετα απο συσταση γιατρου.
Μπορει να επηρεασει το συκωτι και να προκαλεσει σοβαρη φωτιαευαισθησια, ιδιως σε ατομα με πολυ ανοιχτη επιδερμιδα, ή με ελλειψη μελανινης (αλμπινισμος).
Μπορει να προκαλεσει φωτο-δερματιτιδα. Γενικα πρεπει να προτιμαται η χορηγηση του εσωτερικα, κατα τους χειμερινους μηνες και να αποφευγεται κατα τις εποχες με μεγαλη ηλιοφανεια. Η εσωτερικη ληψη, αντενδεικνυται κατά την διαρκεια θεραπειων με υπεριωδη ακτινοβολια (UV) ή σολαριουμ.
Αλληλεπιδρα με διάφορα ψυχοτρόπα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων άλλων αντικαταθλιπτικών, επειδή επηρεάζει τους νευροδιαβιβαστές.
Επαγει το ενζυμικο συστημα κυτοχρωμα P450 και κατά συνεπεια επηρεαζει τον μεταβολισμο αρκετων φαρμακων.

Οι διαφορες τυχον ανεπιθυμητες ενεργειες, εξαφανιζονται αμεσως μετα την διακοπη της χορηγησης.

Ακολουθει αναλυτικος καταλογος με τις δραστικες ουσιες, και σε παρενθεση τα σκευασματα, με τα οποια αντενδεικνυται η συγχορηγηση του υπερικου :

warfarin (Panwarfin, Warfarin)

acenocumarol (Sintrom)

cyclosporin (Sandimmum)

αντιιικα : indinavir (Crixivan), nelfinavir (Viracept), ritonavir (Norvir), saquinavir (Fortovase, Invirase) efavirenz (Stocrin), nevirapin (Viramune)

αντισυλληπτικα per os : (πχ. Mercilon, Yasmin, Trigynera,κτλ)

αντισπασμωδικα/ αντιεπιληπτικα : carbamazepin (Tegretol), phenobarbital (Gardenal, Kaneuron), phenytoin (Epanutin)

digoxine (Digoxin, Lanoxin)

theophyllin (Theo-dur, Theo-bros, Theoplus, Uniniphyllin )

φαρμακα κατα της ημικρανιας : sumatriptan (Imigran, Sutriptan, Forcet κ.α), zolmitriptan (Zomigon, Zolmitriptan), rizatriptan (Maxalt)

αντικαταθλιπτικα (αναστολεις επαναπροσληψης της σεροτονινης): citalopram (Celius, Seropram, Seproc κ.α.), fluoxetin (Ladose, Flonital, κ.α.), fluvoxamin (Dumyrox), paroxetin (Seroxat, Noprilex, Paroxia κ.α.), sertralin (Zoloft,Certorun, Zolotrin κ.α.)

trazodon : (Trittico)

tacrolimus : (Protopic)

Η καταναλωση του υπερικου, απο ζωα με λευκο τριχωμα, μπορει να προκαλεσει την λεγομενη "ασθενεια του φωτος", δηλαδη σοβαρη φωτοευαισθησια, με εκτεταμενα ελκη, που μπορει ακομη και να αποβει μοιραια.

IPERICO o ERBA DI SAN GIOVANNI o SCACCIADIAVOLI 
OLEOLITO DI IPERICO

Cenni storici

Hypericum perforatum, comunemente conosciuto come iperico, ma anche millebuchi, erba di San Giovanni, erba delle streghe, ecc. Le sue qualità sono state scoperte e apprezzate fin dall’antichità. Il nome iperico (υπερεικόν) è greco e molto probabilmente, significava «al di sopra», (υπέρ + εικών) ossia più forte delle apparizioni d'oltretomba, del mondo infero. Ippocrate, Dioscoride, Galeno e Plinio si riferiscono alle sue qualità farmaceutiche. Gli scienzati del medioevo, replicano quelli antichi, e lo associano con la stregoneria. Infatti, credevano che allontanava i spiriti malinghi, le streghe, prottegeva dal malocchio e dai fulmini; veniva appeso alle finestre e sulle porte per impedire ai demoni di entrare nelle case. E quando nemmeno le preghiere degli esorcisti erano riuscite a liberare una donna indemoniata, le si mettevano in seno alcune sue foglie e altre si sparpagliavano nella sua abitazione.

Morfologia

È una pianta erbacea, perenne semisempreverde, che produce nuomerosi fusti, eretti, di 20-60cm di altezza. Il fusto, viene percorso da due strisce longitudinali in rilievo. Le foglie, opposte, sono sessili, di forma ovale o ellittica. Osservate controluce, presentano numerose ghiandole oleose, traslucide affondate nel lembo, che hanno dato alla pianta il nome di “perforatum” o millebuchi. I fiori, sono riuniti in pannocchie, hanno cinque sepali verdi ovali-oblunghi e cinque petali giallo brillante ovali-ellittici la cui superficie è spesso macchiata da punti neri, che sono anche loro strutture ghiandolari contenenti Ipericina; fregando i fiori tra le dita, si sprigiona l’ipericina che li tinge di rosso (da ciò il nome : erba dell'olio rosso). Gli stami, dorati sono numerosissimi. La fioritura dura da aprile fino ad agosto, e raggiunge il suo punto massimo verso il 24 giugno (ricorrenza di San Giovanni) da cui il nome popolare. Il frutto è una capsula ovale che a maturità si apre nelle tre parti che la compongono: i semi, cilindrici, sono di colore nero o bruno scuro. Tutta la pianta emana un odore piacevole, grazie agli oli essenziali che contiene. Preferisce boschi radi e luminosi. Cresce spontaneamente nei terreni incolti, nei pascoli, lungo i bordi delle strade, dal livello del mare fino alla zona alpina. La ritroviamo ovunque: in tutta Europa, nell’Africa del Nord, in Asia, in Australia e per naturalizzazione in America.

Esistono altre varietà di iperico (circa 160), alcune utilizzate come piante da giardino (Hypericum calycinum L.) o spontanee (Hypericum crispum, ecc.).

Principi attivi

Nelle sommità fiorite della pianta si trovano sostanze foto dinamiche e specificamente derivati diantronici ed antranolici di cui il più noto è l’ipericina (ma anche l’iperico-deidro-diantrone, la pseudoipericina ecc.), che tra l’altro, sono responsabili della “malattia della luce” che si manifesta agli anilmali, quando si cibano della pianta, in pascolo. Inizialmente, il principio ritenuto attivo era, appunto, l’ ipericina, ma i recenti sviluppi hanno chiarito che molte classi chimiche sono da considerarsi corresponsabili dell'attività, con probabili effetti di sinergia sia farmacodinamica sia farmacocinetica. Cosi nell’iperico sono presenti composti flavonici (iperina, quercitina, quercitrina e rutina), floroglucinoli (iperforina) , tannini, vitamina C, carotene, acido caffeico, e infine, un olio essenziale, composto principalmente da terpeni e sesquiterpeni, a cui verrebbero attribuite le proprietà antibatteriche delle preparazioni per uso esterno dell’iperico.

Droga

Le parti utilizzate come droga ( cioè la parte o le parti di una pianta che contengono i principi attivi utilizzati a scopo terapeutico), sono rappresentate dalle sommità fiorite. Viene utilizzato fresco, macerato in olio o vino, per uso esterno, oppure essiccato all’ombra e conservato in sacchetti di carta per gli usi interni. Il migliore periodo per la raccolta è entro 20-25 Giugno. Pare che la concentrazione di principi attivi nella pianta è direttamente proporzionale all’altezza del sole sulla volta celeste, raggiungendo la massima potenzialità al solstizio d’estate. Questo era noto alla tradizione erboristica popolare che chiamava l’iperico erba delle streghe (il giorno del solstizio, cioè il 24 Giugno, veniva considerato il giorno delle streghe) o erba di San Giovanni (24 Giugno) alludendo appunto al momento migliore di raccolta.

Azione farmacologica

L’iperico viene considerato il rimedio per eccellenza di tutte le lesioni della cute, in primo luogo delle ustioni ma anche di piaghe e ferite di diversa natura. Questa sua azione era conosciuta fin dall’antichità. Durante il Medioevo, i cavallieri di San Giovanni di Gerusalemme (Ospedalieri), l’hanno usato appunto per guarire i feriti, nei loro spedali di Malta, Cipro e Rodi. Ma lo somministravano anche per uso interno, per aiutare la loro psicologia.

Molto diffuso, anche nell’erboisteria popolare, è l’uso dell oleolito. L’olio di iperico è molto facile di prepararlo a casa, lasciando macerare le sommità fiorite in olio di oliva ed esposizione al sole per ca un mese. E utile per curare piaghe profondi, ustioni (fino al 3° grado!), eritemi e emorroidi. La cicatrizzazione delle lesioni, anche di quelle più gravi, avviene molto rapidamente e senza i raggrinzamenti tipici delle cicatrici da ustioni. Elimina ancora il dolore, della parte lesionata, già in pochi minuti dopo l’applicazione.

Nella medicina tradizionale è un ottimo rimedio contro i morsi dei serpenti.
É efficace per alleviare i dolori provocati dai reumatismi.
Risolve efficacemente tutte le contusioni, accompagnate o meno da stravaso sanguigno (ematoma), le ecchimosi e gli edemi infiammatori.
La sua azione antivirale, lo rende effettivo contro l’ herpes. Se viene applicato immediatamente appena compaiono i primi segni di tensione cutanea e gonfiore, determina l’arresto del decorso dell’ herpes; le vescicole già formatesi non si ulcerano mentre quelle già ulcerate guariscono rapidamente. Per milgiorare effetività deve essere mescolato con succo di limone fresco, in modo tale che l’acido, contenuto nel succo del limone, permetta all’ipericina di manifestare l’effetto antivirale.

Malgrado la fotosensibilità che provoca, specialmente a persone di pelle molto chiara, quando viene somministrato per via orale, applicato dulla pelle consiste un efficace filtro contro i raggi UV. L’ipericina, con l’esposizione al sole, durante la preparazione dell’oleolito, perde la sua reattività fluorescente ai raggi ultravioletti, colorando di rosso l’olio e diventando con questo processo una barriera impenetrabile ai raggi ultravioletti più nocivi, permettendo contemporaneamente alle parti esposte al sole di abbronzarsi. L’olio di iperico è inoltre, uno dei più efficaci doposole; non solo allevia i sintomi dell’eritema solare, ma ripara, in parte, le lessioni provocate dai raggi solari, al DNA della pelle. Per maggior efficacia, è necessario rinnovare frequentemente l’applicazione di olio di iperico durante l’esposizione al sole e sempre dopo aver fatto il bagno in mare.

Possiede ancora qualità cosmetiche, e si usa per dare tono alla pelle avvizzita.
Viene somministrato per via orale, come tisana, decotto o pillole.

Ha azione antisettica, antiinfiammatoria, stiptica.
Ha azione balsamica alle vie aeree, su cui agisce fluidificando il secreto bronchiale, favorendo l’espettorazione del catarro e risolvendo il processo infiammatorio che sta alla base della ipersecrezione bronchiale.Così è efficace contro la tosse ma anche la sinusite.
Il decotto, aiuta alla digestione, alle ulceri dello stomaco e dell’intestino, le coliche ed è antidiarroico.
L’azione antiflogistica viene esercitata anche a livello delle vie urinarie dove riduce la sintomatologia dolorosa legata al processo infiammatorio. Ma anche la sua azione antibiotica e antivirale, lo rende efficace contro infezioni della ciste e delle vie urinarie.
Aiuta a regolare il ciclo menstruale, specialmente alle donne di età matura, e agisce contro le metrorragie.

Dal 1980 è stato molto diffuso per le sue qualita antidepressive. Questa sua azione era nota dall’antichità, come abbiamo già riferito. Se si rende conto dei sintomi del sindrome bipolare, si può spiegare la sua assosiazione con i demoni e le streghe. Grazie alla sua efficacia, si può essere paragonato con le medicine sintetiche. Dopo estese ricerche sulla sua azione, hanno concluso che agisce come “inibitore selettivo della ricaptazione della serotonina “(SSRI), cioè come un naturale Prozac.

Azione omeopatica
E' il rimedio delle contusioni e ferite a carico del sistema nervoso. Viene chiamato anche "l'Arnica dei nervi". E' adatto a gestire qualsiasi trauma in zone molto innervate, quando seguano dolori acuti, pungenti, irradiati. Esercita la sua azione soprattutto sul midollo spinale. É consigliato anche per lesioni create da strumenti appuntiti. Si usa sia nelle nevriti, traumatiche e non, che si manifestino con dolori brucianti, pungenti, ed insensibilità locale. Le fitte interessano l' intero nervo da cui dipende la regione interessata dalla lesione. Viene usato ancora, per affrontare i dolori dell herpes zooster.

Preparazione dell’oleolito di iperico
Raccogliete le sommità fiorite, e riempite per tre quarti un vaso di vetro trasparente a chiusura ermetica senza pressare eccessivamente. Versate nel vaso dell’olio extra vergine di oliva, fino a coprire la droga. Applicate i coprechio ed esponete al sole per un mese. Già dopo qualche giorno l’olio assume una intensa colorazione rosso rubino. Non dimenticate di capovolgere il vaso di tanto in tanto, per ottimizzare l’estrazione dei principi attivi. Terminato il tempo di esposizione al sole, si recuperate tutto l’olio filtrando con una stoffa sottile travasandolo in una bottiglia di vetro scuro che abbia sempre la chiusura ermetica. L’olio conserva intatte le sue proprietà per circa due anni, a patto che venga mantenuto sempre ben tappato ed al riparo dalla luce. Meglio rinnovare la preparazione ogni anno. Secondo alcuni l’olio di oliva può essere sostituito con olio di semi di girasole, siccome questo olio garantirebbe una migliore conservabilità del prodotto. L’olio di girasole però deve essere puro, perferibilmente bio ed estratto a pressione fredda, non ottenuto con solventi chimici.

Controindicazioni ed effeti collaterali
Tenete sempre ben presente, che tutte le piante per uso medicinale devono essere utilizzate sempre sotto stretto controllo medico dato che possono essere tossiche ed il loro uso non esente da effetti collaterali o da rischi.
Considerando tutto quello che abbiamo riferito finora, possiamo dire che l’iperico per via interna può essere tranquillamente usato durante il periodo invernale, mentre durante i mesi estivi deve essere evitata l’esposizione al sole. Non esistono rischi di fotosensibilizzazione in caso di assunzione di dosaggi normali di estratti idroalcolici o di pillole di iperico, ma persone appartenenti a fototipi sensibili o con assenza di melanina (albini) dovrebbero fare attenzione a sottoporsi a trattamenti UV in caso di assunzione regolare.E scosigliato ai bambini e deve essere somminstrato solo dopo prescritto da un medico. Non deve di essere somministrato alle donne incinte o lattanti. Siccome la pianta è un forte induttore del CYP 3A4, enzima che metabolizza l'80% dei farmaci in commercio, sono stati evidenziate interazioni con altri farmaci, metabolizzati dal sistema enzimatico microsomiale P450.
Segue un catalogo con le medicine con le quali ci sono riferite interazioni :
warfarin (Coumadin)
acenocumarolo (Sintrom)
ciclosporina (Sandimmum)
antivirali : indinavir (Crixivan), nelfinavir (Viracept), ritonavir (Norvir), saquinavir (Fortovase, Invirase)
efavirenz (Sustiva), nevirapina (Viramune)
contraccettivi orali (es. Mercilon, Milvane, Minulet, Triminulet, Harmonet, ecc.)
anticonvulsivanti: carbamazepina (Tegretol), fenobarbitale (Gardenale, Luminale), fenitoina (Dintoina)
digossina (Eudigox, Lanoxin)
teofillina (es. Aminomal, Diffumal-24, Theo-dur, ecc.)
antiemicranici: sumatriptan (Imigran, Sumigrene), zolmitriptan (Zomig), rizatriptan (Maxalt, Rizaliv)
antidepressivi SSRI: citalopram (Elopram, Seropram), fluoxetina (es. Prozac, Fluoxeren), fluvoxamina (es. Dumirox, Fevarin), paroxetina (Sereupin, Seroxat), sertralina (Tatig, Zoloft)
nefazodone (Reseril)
trazodone (Trittico)
tacrolimus (Prograf)
Tutti gli effeti collaterali scompaiono subito, quando si ferma la somministrazione dell'iperico.